Reuters dẫn thông tin từ phái đoàn giám sát của Tổ chức An ninh và Hợp tác tại châu u (OSCE) cho biết đã ghi nhận hàng trăm vụ vi phạm lệnh ngừng bắn giữa quân đội Ukraine và lực lượng ly khai ở miền Đông. Hai bên đều đổ lỗi cho bên còn lại.
Theo đó, cơ quan này ghi nhận 189 vụ vi phạm lệnh ngừng bắn ở khu vực Donetsk trong vòng 24 giờ tính đến 19h30 ngày 16/2. Tại Lugansk, phái đoàn của OSCE ghi nhận 402 lượt vi phạm lệnh ngừng bắn, trong đó có 188 vụ nổ.
Các vi phạm này tiếp diễn trong ngày 17/2. Một người dân ở Donetsk trong khu vực do lực lượng ly khai kiểm soát cho biết, khu dân cư của bà phải hứng chịu một vụ không kích nghiêm trọng nhất hai năm qua, nhưng không rõ vụ pháo kích bắt nguồn từ đâu.
OSCE cho biết, do có những thông tin về thương vong, thiệt hại lớn về hạ tầng dân sự trong 24 giờ qua, nên phái đoàn của họ đã phải đổi lộ trình tuần tra tại tỉnh Donetsk và Lugansk, bao gồm một trường mẫu giáo, một ga tàu ở Stanitsya Lugansk, khu vực do chính phủ Ukraine kiểm soát.
Khu vực Donbass, gồm Donetsk và Lugansk, trở thành điểm nóng giao tranh từ năm 2014 giữa quân đội Ukraine và lực lượng ly khai. Lực lượng ly khai trong hai vùng này tự thành lập hai thiết chế chính trị tách biệt khỏi Kiev, có tên gọi là Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) và Cộng hòa Nhân dân Lugansk (LPR). Giới chức Ukraine cho biết, kể từ khi các cuộc giao tranh nổ ra giữa quân đội Ukraine và lực lượng ly khai, đến nay đã có khoảng 15,000 người thiệt mạng.
Năm 2015, Bộ tứ Normandy, gồm Nga, Ukraine, Pháp và Đức đã ký Thỏa thuận Minsk nhằm chấm dứt chiến sự đẫm máu ở miền Đông Ukraine giữa quân đội Ukraine với lực lượng ly khai. Tuy nhiên, suốt 8 năm qua, thỏa thuận này vẫn không được thực hiện đầy đủ. Các bên vẫn vi phạm lệnh ngừng bắn.
Quan chức an ninh hàng đầu của Ukraine, Oleksiy Danilov, ngày 18/2 tố cáo Nga đang dàn dựng khiêu khích tại đông Ukraine để dụ quân đội Ukraine đáp trả nhưng Ukraine sẽ bám chặt các phương thức hòa bình để tháo ngòi cuộc khủng hoảng.
Phát biểu bên cạnh ông Danilov trong một cuộc họp báo chung, Bộ trưởng Hội nhập những Lãnh thổ bị Chiếm đóng Tạm thời, Iryna Vereshchuk, tuyên bố Nga đang tìm cách ép Ukraine nhượng bộ và rằng Moscow không chịu tham gia hòa đàm.
Dẫn tin tình báo Ukraine, ông Oleksandr Pavlyuk, người đứng đầu bộ chỉ huy quân đội Ukraine tại đông Ukraine, cho biết có nguy cơ cao là những hành động khiêu khích tiếp theo sẽ dẫn tới thương vong nơi thường dân.
Hãng tin Interfax đưa tin rằng nhà chức trách của khu vực ly khai do Nga hậu thuẫn ở miền đông Ukraine đã tập trung trẻ em tại một trại trẻ mồ côi ở vùng đất ly khai vào thứ Sáu 18/2 để bắt đầu sơ tán các trẻ em này sang Nga.
Trước đó, cũng trong ngày 18/2, Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng đã thông báo về một cuộc sơ tán ồ ạt cư dân trong khu vực sang Nga, sau khi số lượng các cuộc pháo kích tăng lên. Cộng hòa Nhân dân Luhansk tự xưng sau đó cũng ra tuyên bố tương tự.
Các lực lượng chính phủ Ukraine và phiến quân thân Nga cho biết số lượng các cuộc pháo kích ở miền đông Ukraine tăng lên hôm 18/2, là ngày thứ nhì liên tiếp xảy ra tình trạng này. Đây là sự leo thang mà Washington và các đồng minh phương Tây khác cho rằng có thể tạo cớ cho Nga xâm lược.
Một nguồn tin ngoại giao của Reuters cho biết người ta đếm được gần 600 vụ nổ vào sáng 18/2, nhiều hơn 100 vụ so với hôm 17/2, một số vụ nổ là do pháo 152 mm, 122 mm và súng cối hạng nặng.
“Chưa từng có chuyện như thế này kể từ năm 2014-15”, nguồn tin nói.
Điện Kremlin gọi tình hình ở miền đông Ukraine là rất nguy hiểm.
Các lãnh đạo ở miền đông Ukraine được Nga hậu thuẫn đã cho xe buýt chở thường dân di tản sang Nga và cho biết muốn di tản 700,000 người. Tin này càng khiến phương Tây lo ngại rằng Nga có thể đang kiếm cớ để mở một cuộc tấn công quân sự toàn diện.
Một chiếc xe jeep UAZ của Nga nổ tung bên ngoài một tòa nhà của chính quyền của cộng hòa Donetsk do các phần tử ly khai tự xưng.
“Mọi việc được kích động ngày hôm nay bởi Liên bang Nga qua những phần tử được họ bảo trợ tại lãnh thổ của hai vùng Donetsk và Luhansk là một âm mưu khiêu khích lực lượng vũ trang của chúng ta, binh sĩ của chúng ta để chúng ta đáp trả như cách họ muốn, ” ông Danilov nói.
“Không có lệnh giải phóng lãnh thổ của chúng ta bằng vũ lực, ” ông nhấn mạnh.
Nhắc lại những tuyên bố trước đây của các giới chức Ukraine, ông Danilov nói một cuộc xâm chiếm Ukraine quy mô lớn không thể xảy ra nhưng Ukraine sẵn sàng cho các hành động khiêu khích thêm nữa.
Trong lúc cư dân đông Ukraine được sơ tán sang Nga, bà Vereshchuk nói Ukraine sẵn sàng tiếp nhận họ và kêu gọi cộng đồng quốc tế tạo điều kiện cho một hành lang rộng hơn cho thường dân đi vào lãnh thổ của chính phủ.
Bà cũng kêu gọi Đức và Pháp giúp củng cố phái bộ theo dõi xung đột của Tổ chức An ninh và Hợp tác tại châu Âu (OSCE) ở đông Ukraine.
Nga đang nỗ lực “phá hoại tình hình để buộc chúng ta nhượng bộ, ” bà Vereshchuk nói.
“Tôi muốn nói với những người đang đắn đo quyết định của mình, tôi nói với những người đang trong lãnh thổ bị tạm chiếm…Hãy đến với chúng tôi…Chúng tôi đang đợi các bạn, chúng tôi sẽ tạo tất cả các điều kiện khả dĩ để các bạn có nơi ăn chốn ở, để các bạn không cảm thấy cô độc.”
