Hệ thống truyền thông Nhà nước Việt Nam hôm 4/1 đồng loạt đăng bài Cơ quan an ninh điều tra Công an tỉnh Long An đã đến khám xét và khởi tố vụ án liên quan Tịnh thất Bồng Lai, nay là Thiền am Bên Bờ Vũ trụ, với cáo buộc lợi dụng tôn giáo để trục lợi. tại ấp Lập Thành, xã Hoà Khánh Tây, huyện Đức Hoà.
Hiện trường xung quanh “Tịnh thất Bồng Lai” bị phong toả từ xa. Đến 17h, cơ quan chức năng vẫn chưa rút đi… Cũng nguồn tin trên cho hay, cơ quan An ninh điều tra đã triệu tập ông Lê Tùng Vân (SN 1932, ngụ quận 6) và một số người liên quan, để phục vụ công tác điều tra.
Tịnh Thất Bồng Lai, sau này đổi tên thành Thiền Am Bên Bờ Vũ Trụ, là cơ sở do bà Cao Thị Cúc xây dựng. Báo nhà nước cho rằng, bà Cúc ban đầu làm nhà riêng để ở, sau vận chuyển các tượng Phật, đồ thờ cúng vào để biến nơi này thành cơ sở thờ tự.
Sở Nội vụ tỉnh Long An trước đó cũng cho rằng hộ bà Cúc không phải là cơ sở tự viện Phật giáo, những người ở đây đều không phải là tu sĩ Phật giáo theo quy định của Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Ông Nguyễn Tiến Trọng, Phó trưởng Ban Tôn giáo Chính phủ, cũng cho rằng, Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam khẳng định Tịnh Thất Bồng Lai không phải là nơi hợp pháp. Mặc dù bà Cúc khẳng định chỉ thờ tượng Phật tại gia, không phải sinh hoạt tôn giáo, nhưng ông Trọng vẫn khẳng định vụ việc này có dấu hiệu lợi dụng tôn giáo để trục lợi.
Tuy nhiên, ông Thích Nhật Từ, một quan chức trong Giáo hội PGVN vào năm 2017 từng nhận định ông Hoàng Nguyên và Nhất Nguyên ở Tịnh Thất Bồng Lai không phải là người giả mạo tăng sĩ để lừa đảo bất kỳ ai như một số báo chí đã cáo buộc. Theo ông Từ, khu Bồng Lai Viên chỉ là một tịnh thất, không có bảng hiệu chùa, nên không có đăng ký từ viện với Giáo hội Phật giáo tỉnh Long An. Cụ Thích Tâm Đức chưa bao giờ từng xưng mình là Hoà Thượng và chưa nói mình là trụ trì Chùa Bồng Lai. Ông Từ còn nói rằng những cáo buộc về Tịnh Thất Bồng Lai của Giáo hội PGVN tỉnh Long An là “vội vã”.
Việc lấy nhà làm chùa hoặc địa điểm tụ họp hoạt động tôn giáo là nhu cầu thực tế của người dân. Tuy nhiên, những quy định quản lý về tôn giáo hiện nay của Chính phủ Việt Nam bị cho đã cản trở việc này.
Luật Tín ngưỡng – Tôn giáo của Chính phủ Việt Nam qui định cơ sở tôn giáo gồm chùa, nhà thờ, nhà nguyện, thánh thất, thánh đường, trụ sở của tổ chức tôn giáo, cơ sở hợp pháp khác của tổ chức tôn giáo… đều phải được chính quyền địa phương cho phép thành lập. Ngoài ra, người dân nếu muốn lấy nhà làm chùa thì còn cần thêm sự đồng ý của tổ chức Phật giáo được công nhận như Giáo hội Phật giáo Việt Nam
